ارائه یک رویکرد یکپارچه برای مسئله موجودی -مسیریابی در زنجیره تامین سه لایه ای

امروزه هماهنگی و یکپارچگی میان اجزای زنجیره تامین بسیار رایج شده است، به گونه ای که بسیاری از مدیران به روشنی مزایای حاصل از این هماهنگی را در می یابند. این امر منجر به افزایش نیاز به روش ها و ابزارهایی برای کنترل و تسهیل این یکپارچگی شده است. در این پژوهش ابتدا به بررسی سابقه پیدایش هماهنگی بین اجزای زنجیره تامین به خصوص موجودی و مسیریابی پرداخته شده است. سپس مقدمات و شرایط لازم برای ایجاد هماهنگی بین این دو ویژگی اصلی در زنجیره تامین مطرح شده است. در ادامه مسئله ترکیب یافته موجودی- مسیریابی و ویژگی های اساسی آن دسته بندی شده و مقالات موجود بر مبنای این دسته بندی مورد بررسی قرار گرفتند. سپس این رساله به مطالعه سیستم توزیع در یک زنجیره تامین سه لایه ای که شامل کارخانه، مراکز توزیع و مشتریان می باشد، می پردازد و حمل و نقل از کارخانه به مراکز توزیع را با حمل و نقل بین مراکز توزیع و مشتریان هماهنگ می کند. همچنین امکان حمل کالا بین مراکز توزیع، در صورت نیاز هریک از مراکز، در نظر گرفته می شود تا هزینه کل حمل و نقل در هر سه سطح زنجیره حداقل شود و این کار از طریق حل یک مدل برنامه ریزی عدد صحیح مختلط برای کل سیستم و ارائه یک الگوریتم ابتکاری دو مرحله ای و دو الگوریتم فراابتکاری جستجوی ممنوع و جستجوی همسایگی متغیر انجام می شود. مدل نوشته شده بدین صورت است که به طور همزمان تخصیص مشتریان به مراکز توزیع و مسیر بهینه بین مراکز توزیع و مشتریان را مشخص می کند و بر اساس نیاز هر یک از مراکز توزیع، تعیین می کند که منبع تهیه موجودی مورد نیاز مراکز کجا باشد (کارخانه یا سایر مراکز توزیع) تا هزینه-های حمل ونقل کل سیستم حداقل شود. از آنجایی که مسئله موجودی- مسیریابی جز دسته مسائلnp-hard می باشد، لذا حل بهینه آن در زمان مناسب با افزایش ابعاد مسئله امکان پذیر نیست، به همین دلیل ابتدا یک الگوریتم ابتکاری به منظور به دست آوردن یک جواب اولیه پیشنهاد می شود. این الگوریتم مسئله را به دو فاز تجزیه کرده و سپس آن را حل می کند. پس از آن دو الگوریتم فراابتکاری جستجوی ممنوع و جستجوی همسایگی متغیر ارائه می شود که مسئله را به صورت یکپارچه حل می کنند تا بتوان در زمان بسیار کوتاهتری به جواب های خوب و نزدیک به بهینه دست پیدا کرد. با مقایسه نتایج حاصل از روش بهینه با الگوریتم های فراابتکاری، کارایی الگوریتم جستجوی همسایگی متغیر در مقابل الگوریتم جستجوی ممنوع مشخص می شود.